Mật Ong Rừng từ lâu đã trở thành đặc sản của vùng núi rừng đại ngàn Tây Nguyên, và đặc biệt ở Gia Lai, mật ong rừng nổi tiếng với chất lượng cao, vị thơm ngon và bổ dưỡng. đi săn mật ong rừng đã trở thành một nghề “hái ra tiền” của một số người đồng bào dân tộc tại Gia Lai. Tuy vậy, để có được những bánh mật chất lượng ấy, người lấy mật đã phải trải qua rất nhiều khó khăn, thậm chí là vô cùng nguy hiểm.
Trải nghiệm chuyến “đi săn” mật ong rừng Gia Lai giữa rừng già Kon Chư Răng
Với mảnh lưới trùm đầu cùng một ngọn đuốc khói, những người đồng bào Ba Na ở huyện K’Bang Gia Lai mỗi ngày có thể kiếm từ 3 đến 10 lít mật ong rừng.
Hành trình lấy mật ong rừng khá gian nan và vất vả
Vào lúc mờ sáng những ngày đầu tháng 5, ba người đàn ông đồng bào Ba Na ở xã Sơn Lang lái xe máy vượt hơn 30 km để tiếp cận vùng đệm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng để lấy mật ong rừng. Khi đến bìa rừng, họ đi bộ theo đường mòn và mang theo các dụng cụ cần thiết cho hành trình khai thác mật rừng, gồm: mảnh lưới nhỏ, bao nylon, thức ăn, nước uống và điện thoại.
Lúc 6 giờ sáng, anh Đinh Văn Thiêng, 36 tuổi, đã dẫn cả nhóm tiến sâu vào rừng và chia thành ba hướng đi theo bờ suối nhỏ, cùng nhau nhìn lên trời để tìm kiếm tổ ong. Mỗi người trong nhóm đều cầm theo rựa và nhánh cây để đuổi muỗi. Sau hơn một giờ tìm kiếm, khi nghe thấy âm thanh ra hiệu từ phía bên kia triền dốc, anh Thiêng biết rằng người bạn của anh đã phát hiện tổ ong.
Tổ ong rừng dài hơn một mét bám lơ lửng dưới nhánh cây cao khoảng 30 mét và nằm trong một khu vực bị dây leo che chắn, khó để tìm thấy. Cả ba người đều rất vui mừng và bắt đầu chuẩn bị củi khô và lá xanh để tạo thành bó đốt và sản xuất khói.
Anh Thiêng sau đó cột bó đốt vào người, mang theo túi đựng đồ, dao và trùm mảnh lưới lên đầu và nhanh chóng leo lên ngọn cây. Người thợ đốt đuốc và thổi khói vào tổ để đuổi ong, rồi nhanh tay cắt từng mảng sáp chứa mật, để lại phần sáp chứa nhộng. Công đoạn lấy mật được anh thực hiện trong vài phút, bởi nếu ở trên cây quá lâu sẽ dễ bị đàn ong tấn công.
Tổ ong mật có khoảng 2-3 lít mật. Cả nhóm tụ tập lại để thưởng thức mật ong vàng sánh, thơm ngon và lấy lại sức lực để tiếp tục đi tìm mật trong rừng. Trong quá trình tìm kiếm, nhóm của anh Thiêng sử dụng điện thoại để định vị các tổ ong đã được đánh dấu từ trước. Họ ghé thăm một tổ ong nằm trên ngọn đa cổ thụ giữa lòng suối, nhưng phần chứa mật còn quá ít nên cả nhóm quyết định rời đi và hẹn nhau quay lại sau nửa tháng. Các tổ ong khác đã bị người khác thu hoạch trước đó.
Lấy mật ong rừng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm
Theo anh Thiêng, ong mật rừng thường xây tổ gần nguồn nước và dưới tán cây rậm rạp. Nhờ được hướng dẫn từ nhỏ để đi lấy mật ong trong rừng, anh tích lũy được nhiều kinh nghiệm tìm kiếm ong cũng như kỹ năng leo cây tốt. Các tổ ong trên cây cao hơn 50 m mà nhiều người không dám leo nhưng anh lại có thể leo lên dễ dàng. “Tuy nhiên, việc lấy mật ong là công việc khá không chắc chắn, có khi lấy được vài chục lít mật ong trong một ngày, nhưng cũng có khi cả ngày đi mà không tìm được tổ ong nào”, anh Thiêng nói.
Anh Đinh Văn Vất, 35 tuổi, đã có hơn 10 năm kinh nghiệm săn mật ong rừng và cho biết nghề này luôn tiềm ẩn các mối nguy hiểm như bị đốt bởi ong, bị rắn cắn hay té cây. Tuy nhiên, các thợ săn mật ong hầu như đã quen với những rủi ro đó. Mỗi nhóm thợ thường gồm từ 3 đến 5 người để hỗ trợ lẫn nhau, và thời điểm bắt đầu săn mật ong là từ tháng 3 đến tháng 6 trong lịch Dương. Giá mật ong rừng hiện nay dao động từ 400.000 đến 500.000 đồng một lít, và số tiền thu được sẽ được chia đều cho tất cả các thành viên trong nhóm.
Theo anh Vất, người dân Ba Na ở Tây Nguyên luôn tuân thủ nhiều quy định khi lấy mật ong, ví dụ như không được cắt hết tổ (phần có nhộng) để cho tổ ong tiếp tục phát triển; không đóng đinh vào thân cây để trèo… Nếu vi phạm những quy định này, người đó sẽ bị “thần rừng” trừng phạt bằng cách bị ong đốt hoặc ngã cây khi trèo lấy mật.
“Người bản địa khai thác mật ong từ bao đời nay và việc này không xâm hại cây rừng nên cũng được lực lượng chức năng tạo điều kiện”.
Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng có diện tích hơn 15.000 ha. Tất cả 5 thôn, làng trong khu vực đệm đều được giao khoán quản lý và bảo vệ rừng (với mức phí 400.000 đồng trên mỗi ha mỗi năm) cho gần 300 hộ người Ba Na ở xã Sơn Lang.
Ông Nguyễn Hồng Quân, Phó giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng, cho biết rằng trong quá trình kiểm tra và bảo vệ rừng, các cơ quan chức năng đã tạo điều kiện cho người dân kiếm thêm thu nhập từ các sản phẩm phụ của rừng như mật ong, nấm, dược liệu… trong khu vực vùng đệm của khu bảo tồn, mà không ảnh hưởng đến hệ sinh thái.
Mật Ong Rừng – Đặc Sản Gia Lai Qúy Và Hiếm
Mật ong rừng Gia Lai là một loại mật hoa đặc biệt, có thể nói là đặc biệt và chất lượng nhất tại Việt Nam nói chung và Tây Nguyên nói riêng. Bởi tại Gia Lai, khí hậu mát mẻ dễ chịu, thiên nhiên ưu ái và có nhiều loài hoa rừng. Từ đó, mật ong rừng Gia Lai luôn được biết đến như một loại đặc sản đặc trưng, có hàm lượng dinh dưỡng cao, bổ dưỡng và quý hiếm.
Khi đi du lịch Gia Lai, rất nhiều du khách đã săn lùng mua mật ong rừng tận tay người đồng bào hái mật, về làm quà tặng biếu cho gia đình, bạn bè, đồng nghiệp,…
Theo: Review Gia Lai – gialai.info
